Bölgesel Tarım Sorunları Durum Tespit Çalıştayı Sonuç Bildirisi Yayınlandı
“2023 Hedefleri Doğrultusunda Tarım Sektörü” ana teması ile 23-24 Eylül 2021 tarihlerinde online ve yüz yüze formatta Hilton Garden Inn - Mardin’de düzenlenecek olan KAYES-IV Kongresine hazırlık amacıyla tasarlanan üçüncü çalıştay olan Bölgesel Tarım Sektörü Durum Tespit Çalıştayı 17 Haziran 2021 tarihinde online formatta gerçekleşti.
Moderatörlüğünü ASEAD Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. İbrahim ÖRNEK’in yaptığı çalıştayda, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA) Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü Yusuf KÖLELİ, DOĞAKA Program Yönetim Birim Başkanı Oğuz ALİBEKİROĞLU, İpekyolu Kalkınma Ajansı (İKA) Planlama, Program ve Koordinasyon Birimi Uzmanı Cihan ARDİLİ, Dicle Kalkınma Ajansı (DİKA) Planlama Birimi Uzmanı Fatih AKGÜL, Çukurova Kalkınma Ajansı (ÇKA) Planlama ve Programlama Birim Başkanı Ertan ZİBEL yer aldı.
Her bir katılımcının 15’er dakika süren sunumlarından ve “Soru-Cevap” bölümünden sonra, tüm katılımcılar aşağıdaki Çalıştay Sonuçlarında mutabık kaldılar:
AVRASYA SOSYO-EKONOMİK ARAŞTIRMALAR DERNEĞİ
BÖLGESEL TARIM SORUNLARI DURUM TESPİT ÇALIŞTAYI
17.06.2021
KATILIMCILAR
1. Yusuf KÖLELİ – DOĞAKA Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü
2. Oğuz ALİBEKİROĞLU - DOĞAKA Program Yönetim Birim Başkanı
3. Cihan ARDİLİ - İKA Planlama, Program ve Koordinasyon Birimi Uzmanı
4. Ertan ZİBEL - ÇKA Planlama ve Programlama Birim Başkanı
5. Fatih AKGÜL - DİKA Planlama Birimi Uzmanı
ÇALIŞTAY SONUÇLARI
1. Katma değeri yüksek tarımsal üretim gerçekleştirilmelidir.
2. Tarımsal ürünlerin markalaşmasına yönelik adımlar atılmalıdır.
3. Kooperatif ve birlik gibi tarımsal örgütlenmeler yerel ihtiyaçlar ve tabandan gelen talepler doğrultusunda planlanmalı ve bu doğrultuda sürdürülebilirlikleri sağlanmalıdır. Mevcutların kurumsal altyapısı güçlendirilmeli ve önemli üretim potansiyeline sahip olan tarımsal örgütlerin işlevselliği etkin bir şekilde artırılmalıdır.
4. Tarım alanı kaynak ve potansiyelinin ekonomik değere dönüştürülmesi konusunda bir yol haritası çıkarılmalıdır.
5. Tarımsal üretimde girdi ve çıktı dengesini sağlamak amacıyla planlı üretim, işleme ve pazarlama süreçlerinin yeniden tasarlanması gerekmektedir.
6. Yöresel ürünlerin tanıtımı, pazarlanması ve ticarileştirilmesi yönünde etkin çalışmalar yapılmalıdır.
7. Mevsimlik tarım işçilerinin, özellikle de Suriyeli tarım işçilerinin, çocuklarının eğitime erişimi sağlanmalıdır.
8. Mevsimlik tarım işçilerinin eğitim, sağlık, konut ve diğer altyapı sorunlarının çözümüne yönelik adımlar atılmalıdır.
9. Göç nedeniyle sokak/mahalleye taşınan yabancıların toplum ile ilişkilerinin geliştirilmesi üzerine stratejiler üretilmelidir.
10. Devlet kurumları arasında özellikle de tarımsal ekonomi alanında koordinasyon ve iletişimin geliştirilmesi yönünde tedbirler alınmalıdır.
11. Geniş ve verimli arazilerin varlığına rağmen, Güneydoğu Anadolu Projesinde tarımsal sulama ile ilgili altyapı çalışmalarının tüm bölgelere ulaşamaması sulama yetersizliğine ve verimin düşmesine sebep olmaktadır. Altyapının tüm bölgelere ulaştırılması amacıyla Proje bütçesinin artırılması gerekmektedir.
12. Geleneksel tarım yöntemleri verim düşüklüğüne sebep olmaktadır. Modern tarım yöntemlerinin uygulanmasına geçilmesi ve bu yönde çiftçinin eğitilmesi gerekmektedir.
13. Tarımda arz güvenliğinin sağlanması için gerekli tedbirler alınmalıdır.
14. Tarımsal desteklerin bölge şartlarına uygun ürünlere göre tasarlanması gerekmektedir.
15. Bölgede daha az su isteyen alternatif bitkilerin yetiştirilmesine yönelik bitki deseni çalışması yapılmalı ve eğitim-yayım faaliyetlerinin yanı sıra, belirlenen pilot alanlarda yapılacak uygulamalarda öncü çiftçiler desteklenmelidir.
16. Toprak ve su gibi tarımsal kaynakların verimli kullanılması desteklenmeli ve teşvik edilmelidir.
17. Mardin ovalarının cazibe ile sulanması, ovaların hızlı bir şekilde suya kavuşmasına imkân verecektir.
18. Cazibe ile sulama imkânına kavuşan ova kesimlerinde, güneş enerjisi ile sulama yapılmasına yönelik projeler teşvik edilmelidir.
19. Afşin-Elbistan bölgesinde bulunan leonardit ve gidyanın Maden Yönetmeliği’nde endüstriyel hammadde grupları arasında yer alması, bunların edinimi ve bunlara yatırım için gerekli ortam sağlanmalıdır.
20. Afşin-Elbistan bölgesinde bulunan leonardit ve gidyanın iyi tarım uygulamalarındaki potansiyeli hakkında sektörün tüm paydaşları bilgilendirilmelidir.
21. Sera kurulumuna ve mevcut seraların modernizasyonuna yönelik yatırımlar desteklenmelidir.
22. Seralarda elde edilen ürünlerin depolanması ve pazarlanmasına yönelik yatırımlar desteklenmelidir.
23. Seracılık yönünden altyapı çalışmalarının organize bir şekilde yürütülebilmesi için tarıma dayalı ihtisas sera organize sanayi bölgelerinin sayısı artırılmalıdır.
24. Tarımda Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirlikleri desteklenmelidir.
25. Tarımsal danışmanlık hizmetleri yaygınlaştırılmalıdır. Danışmanlık bedeli üreticiye yansıtılmamalıdır.
26. Tarım sektöründe kayıt dışılığı önleyici tedbirler alınmalıdır.
27. Tarımda üretim ölçeğinin geçimlik düzeyin ötesine taşınması ve böylece sermaye birikimi sağlanması desteklenmelidir.
28. Tarımda üretim ve istihdam artışı sağlamak amacıyla tarımsal destekleme programlarının sayısı artırılmalıdır.
29. Parçalı arazi ve/veya miras gibi mülkiyet durumu kaynaklı tarımsal atıl kapasitenin giderilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.